ทําไม ไม้ด่าง ถึงราคาแพง แต่เราก็ยังอยากสะสม

Hi  หนึ่งใน Topic ที่ฮอตฮิตที่สุดในช่วงนี้ในวงการคนรักต้นไม้แบบเราๆ คงหนีไม่พ้นเรื่อง ไม้ด่าง ถูกแมะ วันนี้เพื่อนรี่เลยจะมาชวนทุกคนทำความรู้จักกับไม้ด่างมากยิ่งขึ้น อะไรทำให้ไม้ด่างบางพันธุ์ราคาหลัก 10 ในขณะที่บางพันธุ์ราคาหลักแสน

ทำไมใบไม้ถึงด่าง

เหมือนความสวยของคนเขียนบล็อก ความด่างของใบไม้มันอยู่ใน DNA เลยทีเดียวค่ะคุณลูกค้า และอย่างที่เรารู้กันว่าโดยส่วนใหญ่พืชใช้คลอโรฟิลล์ที่เป็นเม็ดสีเขียวในการสังเคราะห์แสง โดยมี DNA เป็นตัวกำหนดว่าพื้นที่ใบในจุดๆนี้จะผลิตเม็ดสีเขียวนี่หรือไม่

ประเด็นมันก็คือระหว่างที่ต้นไม้นางแบ่งเซล์เนี่ยแหละ External Factor เช่นแสง รังสีหรือปัจจัยอื่นๆ ทำให้เกิด Mutation (การผ่าเหล่า) ทำให้กระบวนการผลิตคลอโรฟิลล์หยุดชะงัก พื้นที่บนใบตรงนั้นเลยไม่มีสีเขียว และทำให้เราเห็นเป็นความด่างบนใบ ความด่างที่เกิดจาก Mutation โดยมากต้นไม้จะมองว่ามันเป็นยีนส์ด้อยเพราะทำให้นางสังเคราะห์แสงได้น้อยลง สิ่งที่นางทำคือพยายาม Reverse กลับมาเป็นสีเขียว ดังนั้นการที่เราจะทำให้ใบด่างอยู่กับเราไปตลอดเลยต้องมีการตัดกิ่ง และตาด่างเพื่อขยายพันธุ์

ใบ ไม้ด่าง เกิดจากอะไร

ถ้าสิงอยู่ในกรุ๊ปต้นไม้ในเฟสบุ๊คจะเห็นว่ามีผู้คนจำนวนหนึ่งเลยมาถามว่าแบบนี้ด่างมั้ย ราคาเท่าไหร่ ดังนั้นเรามารู้จักกันดีกว่าค่ะว่าความด่างมันมีแบบไหนกันบ้าง อะไรเกิดยากเกิดง่าย

Genetic variegation : เกิดมาด่าง เป็นความด่างแบบที่สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น ปู่ย่าตายายด่างลูกหลานก็ด่างด้วย ฟังดูคล้ายๆกับการคอรัปชั่นในการการเมืองไทยเหมือนกันนะคะ โกงกันแบบรุ่นสู่รุ่น 555 โดยมากความด่างแบบนี้จะถูกมองว่าไม่แพง เพราะความด่างมันไม่ต้องลุ้น ยังไงใบใหม่ก็ด่างแน่ ว่าซั่น

ยกตัวอย่างต้นไม้ด่างประเภทนี้คือ ต้นคล้าแบบต่างๆ เศรษฐีเรือนใน ลิ้นมังกร

ไม้ด่าง จากการสะท้อนแสง Blister or reflective variegation

ความด่างที่เกิดจากการสะท้อนแสงบนใบ ใบด่างแบบนี้เกิดจากการที่เนื้อเยื่อระหว่างชั้นนอกและชั้นในของใบมีช่องอากาศอยู่ เมื่อแสงส่องบนใบจึงเห็นเป็นประกายสีเงินสะท้อนแสง

ตัวอย่างต้นไม้ที่มีลักษณะด่างแบบนี้ เช่น Scindapsus Pictus ในแบบต่างๆ Peperomia argyreia (เปบเปอร์โรเมียลายแตงโม)

ความด่างแบบที่เกิดจากโรค

บางทีความด่างก็ไม่ได้เกิดจากตัวต้นไม้เอง แต่มีใครบางคนทำให้น้องมีใบที่เปลี่ยนสีไป เช่น เวลาที่ต้นไม้ติดไวรัสใบจะมีลักษณะเป็นจุดๆ ด่างกระจายทั่วใบ ที่บางทีก็ดูยากมากว่าเอ๊ะมันด่างจริงหรือติดไวรัส

หรือบางทีก็มาในรูปแบบของการ ขาดสารอาหารหรือแสงที่ทำให้ใบไม้มีลักษระเปลี่ยนไป ถ้าเป็นแบบนี้ควรหาวิธีรักษาด่วน

ความด่างที่เกิดจาก Mutation (Chimeric variegation)

นี่คือใบด่างแบบที่ทุกคนกำลังตามหา และฮิตติดทุกชาร์จอยู่ในปัจจุบัน เนื่องจากใบด่างแบบที่คาดเดาไม่ได้ และต้องคอยลุ้นอยู่ตลอดเวลาว่าใบต่อไปจะด่างมากด่างน้อย ทำให้แต่ละใบมี Character เป็นของตัวเอง แม้จะเป็นความด่างแบบที่เกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งใจของต้นไม้ แต่เป็นความด่างที่เซ็กซี่มาก

ตัวอย่างต้นไม้ที่มีลักษณะด่างแบบนี้ เช่น Monstera Borsigiana Albo Variegata, เงินไหลมาด่างเหลือง หรือ Rhaphidophora Tetrasperma Variegata

นอกจากนี้ยังมีความด่างแบบที่เกิดจากห้องแลป สวยด้วยมีดหมอเช่น Monstera Thai Constellation ที่เกิดจากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเลือกสรรให้เกิดใบด่างกันตั้งแต่อยู่ในห้องแลป ความด่างแบบนี้ Stable คือยังไงก็ด่างแน่แต่ไปดูกันว่าจะด่างมาก-น้อยและเป็นรูปแบบไหน

ลักษณะของใบ ไม้ด่าง

หลังจากที่รู้จักประเภทของความด่างแล้ว เรามาดูลักษณะและสีกันบ้าง ในที่นี้เพื่อนรี่จะพูดถึงเฉพาะใบด่างแบบ Chimeric variegation ที่มีหลายรูปแบบ ดังนี้

Albo: ด่างขาว

Mutation ทำให้ใบบริเวณนั้นๆไม่ผลิตเม็ดสีใดๆเลย โดยเฉพาะคลอโรฟิลล์ เราจึงเห็นน้องเป็นสีขาว

Aurea : ด่างเหลือง

ต่างจากใบด่างขาว ไม้ด่างเหลืองหลายพันธุ์จะเกิดมาเป็นสีเขียวอ่อนก่อน แต่ส่วนที่เกิด Mutation หยุดผลิตคลอโรฟิลล์ทีหลังในขณะที่ยังผลิตเม็ดสีเหลือง (Xanthophylls) อยู่ เราเลยเห็นใบของน้องบริเวณที่ด่างเป็นโทนเหลือง ด่างขาวที่ว่าแพงแล้ว ด่างเหลืองแพงกว่าอีกค่ะคุณลูกค้า ยิ่งช่วงหลังๆ ด่างเหลืองเทรนดี้มากๆ

Mint : ด่างมิ้นท์

เวลาที่เห็นใบด่างขาวเราจะเห็นเค้าปรากฎเป็นแถบ หรือสลับกับเขียวเป็นลายหินอ่อน (Marble) หรือบางคนเรียกด่างลายวากิวที่เหมือนเนื้อวากิว ใบด่างมิ้นท์คืออีกขั้นของด่าวขาว เป็นการที่ต้นไม้เลือกผลิตและไม่ผลิตเม็ดคลอโรฟิลล์แบบกระจายอย่างสม่ำเสมอ ดูคล้ายสีมิ้นท์ โอกาสที่เกิดอัลโบ้ว่ายากแล้วใบด่างแบบมิ้นท์ยากขึ้นไปอีก เราจึงเห็นราคา Monstera Mint ทะลุไปดาวอังคารแล้วในปัจุจุบัน

ใบด่างสีอื่น

อย่างที่เรารู้กันว่าต้นไม้ไม่ได้ผลิตเม็ดคลอโรฟิลล์อย่างเดียวเพื่อใช้สังเคราะห์แสง ยังมีเม็ดสีอื่นๆด้วย แบบสุดท้าบคือใบด่างสีอื่นๆ โดยเฉพาะสีชมพูเช่นน้อง Philodendron Pink Princess ที่ต้นไม้ไม่ผลิตคลอโรฟิลล์ในบริเวณที่ด่าง แต่ผลิต สารกลุ่มสี แดง ม่วง พวก Carotenoids, Anthocyanins and Betacyanins แทน เราจึงเห็นส่วนนั้นเป็นสีชมพู

วิธีเลือกซื้อต้น ไม้ด่าง

ดูช้างให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่ แต่ถ้าอยากดูใบด่างแน่ๆ ต้องดูที่ก้านและข้อ ดูที่ก้านใบและข้อ สิ่งที่การันตีได้ว่าใบใหม่ของต้นไม้เราจะออกมาด่างให้สังเกตุทีข้อ ถ้าก้านและข้อด่างมาก รวมถึงด่างผ่านตาไม้ยังไงใบใหม่ก็ด่าง

ดูที่ใบ

ส่วนมากไม้ด่างจะถูกขายในรูปแบบ ตัดสด หรือวางข้อมาเพราะเป็นวิธีเดียวที่ใช้ขยายพันธุ์ไม้ด่าง ใบเป็นอีกสิ่งที่เราต้องสังเกตุ ด่างมากไปก็ไม่ดี น้อยไปก็เสี่ยงกลับมาเป็นเขียว 40-60% ด่างน่าจะเป็นช่วงที่ทำให้มั่นใจได้ว่าน้องจะอยู่รอดและใบใหม่เกิดมาด่าง

วิธีดูแลและขยายพันธุ์ต้น ไม้ด่าง

ใบที่ด่างน้อยไปหรือมากไปก็เหมือนความสัมพันธ์แย่ๆ ตัดค่ะ ตัดทิ้งให้หมด ใบขาวจั๊วะ หรือชมพูล้วน ต้นไม้อยู่ไม่รอดแน่ๆ ส่วนใบที่เริ่มกลับมาเขียวก็ ตัดค่ะ ปล่อยไปเรื่อยๆจะพาลกลับมาเขียวหมดต้น แต่ยังไงถ้าท่อนพันธุ์ที่เราซื้อมาปลูกตั้งแต่แรกมีความด่าง ยังไงใบใหม่ก็ด่างแน่ๆ

เหตุผลสุดท้ายที่ทำให้ไม้ด่างมีราคาแพงก็เพราะว่าความ “หายาก” กว่าต้นไม้ทั่วไปและ เรา Plant Enthusiasts เป็นคนให้ค่าเค้าเอง ใครอ่านถึงตรงนี้แล้วอยากลองเริ่มสะสมไม้ด่าง เพื่อนรี่ได้ทำการเขียนบทความ ไม้ด่างน่าสะสม ไว้แล้ว ไปอ่านกันเลย